Aandelen

Een aandeel is een effect dat een aandeel in een bedrijf vertegenwoordigt. Door een aandeel te kopen heeft de eigenaar bepaalde deelnemingsrechten in het uitgevende bedrijf, de naamloze vennootschap. Naamloze vennootschappen geven aandelen uit om kapitaal voor financiering te verkrijgen.

Grondslagen

In Duitsland kiezen veel bedrijven de rechtsvorm van een naamloze vennootschap (AG) omdat dit het voor hen gemakkelijker maakt om kapitaal te verkrijgen door aandelen uit te geven. Als het bedrijf aan bepaalde vereisten voldoet, kan het bedrijf op de beurs worden genoteerd. Het bedrijf kan vervolgens aandelen uitgeven die kunnen worden gekocht door institutionele of particuliere beleggers. Door aandelen uit te geven ontvangt het bedrijf eigen vermogen dat nodig is voor financiering. De eigenaar van een aandeel is daarom geen schuldeiser, zoals een bank die het bedrijf een lening verstrekt, maar mede-eigenaar van het bedrijf. Met een toenemend aandeel in het bedrijf neemt ook het deelnamerecht van de eigenaar toe. Als een aandeelkoper meer dan 50% van de aandelen van een bedrijf verkrijgt, heeft de eigenaar ook meer dan 50% van de stemrechten. Dus hij zou zo een dominante invloed op het bedrijf kunnen uitoefenen.
De ontwikkeling van bepaalde aandelenkoersen wordt weerspiegeld in een aandelenindex. Er is de toonaangevende index DAX voor de Duitse aandelenmarkt, de Dow Jones voor de Amerikaanse en de Nikkei-index voor de Japanse. Andere bekende indices zijn bijvoorbeeld de AEX, STOXX, MDAX en de NASDAQ.
Er is een afzonderlijke vorm van beleggen voor dergelijke aandelenindexen, de zogenaamde indexfondsen.

Soorten aandelen

Aandelen kunnen worden verdeeld in aandelen aan toonder of op naam. In het geval van aandelen op naam wordt de eigenaar van de aandelen ingeschreven in het aandelenregister van een naamloze vennootschap met zijn naam, geboortedatum en adres. Als gevolg hiervan zijn aandelen op naam niet anoniem, maar gepersonaliseerd. Het bedrijf kent dus de houder van een aandeel bij naam. Het is anders met aandelen aan toonder. Er is hier ook een eigenaar, maar deze wordt in het aandelenregister van het bedrijf alleen aangeduid als houder. Vanuit het perspectief van het bedrijf zijn de eigenaars van aandelen aan toonder anonieme investeerders. Bijgevolg is het ook geen probleem als aandelen aan toonder worden verkocht of verhandeld. Als een aandeel aan toonder van eigenaar verandert, hoeft er geen wijziging te worden aangebracht in het aandelenregister.

Bovendien kunnen aandelen worden gedifferentieerd volgens de reikwijdte van de gesecuritiseerde rechten. Hierbij moet onderscheid worden gemaakt tussen gewone en preferente aandelen. Gewone aandelen zijn aandelen die de aandeelhouder de wettelijke en statutaire rechten verlenen. Preferente aandelen zijn daarentegen aandelen die aanvullende rechten inhouden. Hier komt bijvoorbeeld de betaling van een minimumdividend in slechte economische tijden in aanmerking. Preferente aandelen zijn daarom gunstiger voor de aandeelhouder.

Een derde soort uitsplitsing naar aandelen is de onderverdeling in aandelen met nominale waarde en quotumaandelen. In het geval van quotumaandelen krijgt het aandeel geen vast geldbedrag toegewezen, maar een aandeel in het eigen vermogen van het bedrijf, bijvoorbeeld een aandeel van 1 op 10.000 (komt overeen met 0,01%). Anderzijds is er voor nominale aandelen een nominale waarde, die voortvloeit uit de verdeling van het aandelenkapitaal en het aantal uitgegeven aandelen.

Wettelijke grondslagen

Bedrijven die aandelen willen uitgeven, worden vaak beheerd in de rechtsvorm van een naamloze vennootschap. De vereisten van de Duitse aandelenwet (AktG) zijn hierop van toepassing. Aandelen kunnen in Duitsland echter ook worden uitgegeven door een commanditaire vennootschap. Welke bedrijfsvorm het voordeligst is, moet in individuele gevallen worden bepaald. Door de uitgifte van aandelen moeten bedrijven aandeelhouders specifieke rechten verlenen. Dit omvat onder meer een aandeel in de winstbalans, recht op informatie, het recht om de Algemene Vergadering bij te wonen en een stemrecht.

Bij de uitgifte van aandelen moet het bedrijf een minimumwaarde van één euro vaststellen in overeenstemming met de vereisten van de aandelenwetgeving (zie § 8 AktG). Bovendien mogen aandelen niet worden gedeeld. Het is echter mogelijk om extra aandelen uit te geven. De kapitaalmarkten spreken dan van verdere kapitalisatie van het bedrijf.

De betekenis van het aandeel

Aandelen zijn essentieel voor bedrijven. Door deze uit te geven kunnen zij extra kapitaal ontvangen, dat ze onder andere kunnen gebruiken voor investeringen, die op hun beurt de groei van het bedrijf bevorderen.

Aandelen worden steeds belangrijker voor institutionele en particuliere beleggers. Hoewel aandelen voorheen alleen als speculatieve vermogensinvestering werden gezien, worden ze tegenwoordig als een alternatieve kapitaalbelegging gezien. Aandelen worden vooral in tijden van lage rentetarieven populairder. Beleggers kunnen door een kapitaalbelegging in aandelen op twee verschillende manieren geld verdienen. Enerzijds delen beleggers in de winst van het bedrijf, wanneer dit dividend uitbetaalt, en anderzijds kunnen beleggers profiteren van waardevermeerdering door aandelen te verhandelen. Deze laatste reden brengt echter ook risico’s met zich mee, omdat het niet ongebruikelijk is dat aandelen waarde verliezen, wat dus leidt tot een lagere verkoopprijs.

Emissie

In de financiële sector wordt de uitgifte van aandelen op een kapitaalmarkt ook wel een emissie genoemd. Emissies vertegenwoordigen daarom de beursgang (ook: IPO) van een bedrijf. Er worden ook emissies uitgevoerd voor kapitaalverhogingen en het oprichten van bedrijven.

De emissieprijs, d.w.z. de prijs van een aandeel bij uitgifte, wordt vaak bepaald aan de hand van het orderboekproces. Simpel gezegd, potentiële kopers worden gevraagd om binnen een bepaalde inschrijvingsperiode met een gespecificeerd interval aanbiedingen in te dienen. Met een interval tussen 50 euro en 75 euro per aandeel kan een potentiële belegger bijvoorbeeld kiezen welk bedrag hij aan het aandeel wil uitgeven. Afhankelijk van de vraag wordt de hoogste bieder het eerst bediend na afloop van de inschrijvingsperiode. Als er grote interesse is, leidt de emissie tot een hoge gemiddelde initiële uitgifteprijs en, als de rente laag is, tot een lage en dus voordeligere uitgifteprijs.