Index Fondsen
Indexfondsen zijn speciale beleggingsfondsen die tot doel hebben de koers van een onderliggende basisindex nauwkeurig te volgen.
Indexfondsen zijn speciale beleggingsfondsen die tot doel hebben de koers van een onderliggende basisindex nauwkeurig te volgen. Dit geeft beleggers de mogelijkheid om deel te nemen aan de performance van een index.
Net als bij beleggingsfondsen wordt het kapitaal van de beleggers gezamenlijk verzameld en beheerd door de Beleggingsmaatschappij in een beleggingsfonds.
Onderscheid van beleggingsfondsen
In het kader van een beleggingsfonds wordt het beleggers kapitaal belegd in aandelen, obligaties of andere rentedragende waardepapieren volgens vastgestelde beleggingscriteria. De verantwoordelijke fondsbeheerder tracht over het algemeen een hoog rendement op het belegde kapitaal te behalen met inachtneming van de wettelijke beschermingsbepalingen. Daartoe observeert en analyseert de fondsbeheerder gegevens van financiële markten, bedrijven en economieën. Hij neemt zelfstandig beleggingsbeslissingen en controleert dus actief de verdeling van de kapitaalgoederen.
De inspanning die nodig is om een indexfonds te beheren is daarentegen veel lager. Aangezien het doel van de beheerder hier is om de basisindex zo nauwkeurig mogelijk in en uit te kopen, wordt de inspanning die nodig is voor de marktobservatie en het kapitaalbeheer in belangrijke mate geëlimineerd. Dit heeft uiteraard ook gevolgen voor de kosten van het fondsbeheer. In vergelijking met indexfondsen is de beheervergoeding van een actief beheerd beleggingsfonds relatief hoog.
Indexfondsen bieden - net als open-end beleggingsfondsen - beleggers de mogelijkheid om in verschillende sectoren en markten te beleggen. De indexfondsen zijn echter beperkt tot de beschikbare indices. Als een belegger bijvoorbeeld niet tevreden is met de samenstelling van een specifieke vastgoedindex, kan hij geen ander alternatief vinden onder de indexfondsen. Er kan echter worden aangenomen dat actieve fondsen in grotere aantallen en gediversifieerd op de kapitaalmarkt te vinden zijn.
Differentiatie van de indexcertificaten
Beleggers die willen profiteren van de prestaties van een index hebben de mogelijkheid om te beleggen in index certificaten. Dit zijn zogenaamde obligaties aan toonder, d.w.z. effecten die zo zijn geconstrueerd dat ze overeenkomen met de prestaties van een index. Index Certificaten worden aangeboden op basis van prestatie- en prijsindexen: bij prestatie-indexen neemt de belegger deel naast een eventuele waardestijging als gevolg van een eventuele dividenduitkering door de belegde bedrijven, terwijl prijsindexen alleen de prijs van een index weergeven en geen dividend omvatten.
De index certificaten kunnen in buitenlandse valuta’s zijn uitgegeven. Als een in Duitsland wonende belegger een certificaat in US-dollar verwerft, loopt hij naast het koersrisico ook een valutarisico. Indexfondsen worden over het algemeen uitgegeven in de lokale valuta, zodat een belegger geen valutarisico hoeft te dragen in het geval van bijvoorbeeld een DAX-indexfonds.
Een risico dat echter alleen bestaat bij een belegging in index certificaten is het emittenten risico. Terwijl het kapitaal van een fonds in een beleggingsfonds gescheiden is van het vermogen van het fonds bedrijf, is het kapitaal van een certificaat gebonden aan het lot van de emittent van de certificaten. Als een emittent bijvoorbeeld insolvabel is, is het niet zeker of de beleggers opnieuw de equivalente waarde van het certificaat zullen ontvangen.
Vraag in de praktijk en kritische aspecten
In de afgelopen jaren is de vraag naar Exchange Traded Funds (ETF) aanzienlijk toegenomen. ETF’s zijn in wezen indexfondsen die op de beurs kunnen worden verhandeld. Zij stellen de belegger in staat om - zoals hierboven reeds beschreven - relatief goedkoop te beleggen in geselecteerde aandelenindexen of andere markten en sectoren.
In de praktijk slagen de meeste managers van een ETF er meestal niet in om de onderliggende index nauwkeurig te volgen. Dit betekent dat er altijd een bepaalde tracking error is tussen de onderliggende index en het indexfonds, die op de financiële markten bekend staat als de tracking error. Bij de selectie van een indexfonds wordt daarom vaak rekening gehouden met dit kengetal.
In de praktijk zijn er echter andere aspecten die tegen het beleggen in een indexfonds of een ETF spreken. Zo zijn indexfondsen niet voldoende afgedekt tegen prijsdalingen, vooral in economisch moeilijke tijden waarin dalende prijzen worden veroorzaakt door crises of andere invloeden. Terwijl een koersdaling van een actief beheerd fonds in ieder geval kan worden vertraagd door de beleggingsstrategie te wijzigen, zal een indexfonds de neiging hebben de index zelfs in slechte tijden nauwkeurig te repliceren. Als bijvoorbeeld de prijzen van de DAX over een langere periode aanzienlijk dalen, zal de belegger volledig deelnemen aan het verlies.